Wykład VI – Wojciech Cwalina i Krzysztof Leoniak (Instytut Psychologii, UMCS, Lublin): Od wyłączania światła po segregację odpadów. Wykorzystywanie podpowiedzi do promowania zachowań prośrodowiskowych

Podczas wystąpienia zaprezentowane zostaną eksperymenty terenowe, których celem było zweryfikowanie skuteczności wizualno-tekstowych oznakowań (podpowiedzi) w promowaniu zachowań prośrodowiskowych. Eksperymenty zrealizowano w pomieszczeniach biurowych dużego przedsiębiorstwa w schemacie wielokrotnych pomiarów poziomu wejściowego (multiple baseline design; Geller, Winett i Everett, 1982). Przedmiotem manipulacji eksperymentalnej był typ zastosowanych podpowiedzi (promujących wyłączanie światła po opuszczeniu pomieszczeń lub poprawną segregację odpadów). Projekty podpowiedzi opracowano w odniesieniu do trzech koncepcji teoretycznych: 1) teorii koncentracji na normach społecznych (Cialdini, Reno i Kallgren, 1990); 2) teorii ustanawiania ram interpretacyjnych celu (Levin, Schneider i Gaeth, 1998); oraz 3) teorii moralności preskryptywnej i proskryptywnej (Janoff-Bulman, Sheikh i Hepp, 2009). Wskaźnikami zmiennej zależnej (tj. skuteczność podpowiedzi) były: częstotliwość wyłączania oświetlenia przez pracowników opuszczających pomieszczenia biurowe, mierzona rejestratorami stanu oświetlenia; oraz skuteczność segregacji, oszacowywana na podstawie udziału poprawnie i niepoprawnie wyrzucanych śmieci w ogólnej wadze odpadów podzielonych na frakcje. Wyniki eksperymentów wykazały, że wykorzystywanie podpowiedzi jako interwencji promującej zachowania prośrodowiskowe może istotnie wpływać na przyrost częstotliwości ich występowania. Omówione zostaną również szczegółowe uwarunkowania skuteczności testowanej strategii, w tym jej ograniczenia oraz dalsze kierunki badań.